Dokumentaryzm - Zadanie 3

Tekst Heleny Zaworskiej stanowi systematyczny wykład na temat twórczości Mirona Białoszewskiego. Zrozumiesz dzięki niemu warsztat poetycki autora Pamiętnika z powstania warszawskiego, a także udoskonalisz umiejętności niezbędne do prawidłowego czytania ze zrozumieniem szkicu krytycznoliterackiego. Twoim zadaniem będzie między innymi wyszukiwanie informacji, rozumienie znaczenia użytych w tekście słów, rozumienie genezy tytułu czytanego przez Ciebie tekstu, wreszcie - rozumienie toku myślenia autorki. Pamiętaj, aby cytować tylko wtedy, gdy jesteś o to proszony.

Helena Zaworska, Pamiętnik z mieszkania warszawskiego

Tydzień 12,13

Dlaczego literatura XX wieku (i późniejsza) zboczyła w stronę faktografii?
I to zboczyła na dobre - w księgarniach półki uginają się od autobiografii, biografii, reportaży, wspomnień, pamiętników i dzienników.


Na najbliższym spotkaniu będziemy czytać fragmenty trzech ważnych polskich utworów opowiadających o czasach II wojny światowej, tj. o czasach, kiedy rzeczywistość przekroczyła wszystko, co człowiek mógł wymyślić.

Zadania  (testy czytania ze zrozumieniem 1, 2 i 3), jakie będziecie samodzielnie wykonywać, mają rangę pracy klasowej nr 3.


Przypominam o zadaniach domowych z ubiegłych lekcji!!!

Wasz Nauczyciel

Blok 12

Temat: W stronę literatury faktu.

1)„Literatura faktu”.

Tendencja zrodzona w literaturze XX wieku wynikająca z niechęci do fikcji, do psychologii i subiektywizmu i z przeciwstawiania im ścisłego opisu, konkretnych faktów, dokumentów. Uprzywilejowała ona takie formy jak reportaż, pamiętnik, biografia. Nazwa (ang. non-fiction) pojawiła się w polskiej terminologii literackiej i dziennikarskiej na przełomie lat 20. i 30. XX w.

Dokumentaryzm - Zadanie 1.

Tekst Jerzego Święcha, stanowiący przedmowę do książki Świadectwa i powroty nieludzkiego czasu, otwiera tragiczną i bolesną problematykę przeżyć związanych z czasem II wojny światowej. Przeczytaj go ze zrozumieniem, odpowiedz na pytania, wykonaj polecenia. Zwróć uwagę na umiejętne wyjaśnianie i definiowanie pojęć.

Jerzy Święch, Doświadczenie totalitaryzmu

(1) „Napisała Simone Weil: Nieszczęście jest samo przez się niewyrażalne. Nieszczęśliwi błagają milcząco o dostarczenie im słów, ażeby mogli je wyrazić.

Dokumentaryzm - Zadanie 2

Jednym z najważniejszych dylematów świadków wojny była niemożność wyrażenia w słowach tragicznych doświadczeń. Dylematu tego dotyczy tekst Jadwigi Sawickiej. Przeczytaj go uważnie, a następnie odpowiedz na pytania i wykonaj polecenia. Twoim zadaniem będzie między innymi wyszukiwanie informacji, rozumienie znaczenia użytych wyrazów, dostrzeganie analogii, rozumienie kryteriów, jakimi posługuje się autorka tekstu, oraz określenie związków logicznych pomiędzy mottem a główną myślą tekstu. Pamiętaj, aby cytować tylko wtedy, gdy jesteś o to proszony.

Jadwiga Sawicka, Uciec od literackości

Ani wiersz, ani proza 
tylko kawał powroza 
Tadeusz Borowski 

W domu czeka na mnie zadanie:
 Stworzyć poezję po Oświęcimiu
Tadeusz Różewicz

Hanna Krall, Zdążyć przed Panem Bogiem

 Teodozja Goliborska mówiła mi, że w szpitalu domyślali się jego (Marka Edelmana) innych zajęć, o które nie należało pytać, więc nie wymagali od niego wiele, tyle że codziennie odnosił do stacji sanitarno-epidemiologicznej krew chorych na tyfus, a później mógł już zająć miejsce przy wejściu na Umschlagplatz i stać tam codziennie przez sześć tygodni, aż te czterysta tysięcy ludzi przejdzie obok niego w drodze do wagonów. [...]

Miron Białoszewski, Pamiętnik z powstania warszawskiego (fragmenty)

W nocy szalały pociski i „szafy". A jednak noce były lepsze. W nocy najwięcej było akcji. Takich dla cywilów. Na ochotnika. Tylko w nocy dało się przesunąć barykadę. Bo właśnie o to chodziło. Raz. Pamiętam. Widocznie straciliśmy kawałek terenu. A może to taktyka. Bo trzeba było przesunąć barykadę o ileś metrów. W naszą stronę. Na Rybakach. Już niedaleko przed Wytwórnią. Zbiórka. Ochotników. O pierwszej czy o drugiej. Sporo nas. Dwudziestu paru chyba. Łopaty. Kilofy. Łomy. Wszystko rozdane. Ruszamy. Cieplunio. Nawet w tym momencie cicho. Aż gwiazdy, wydaje mi się. Ale gdzie tam gwiazdy! Na pewno zasłonięte dymami. Prowadzi nas porucznik. Porucznik? Czyżby? Tak mi się powiedziało. Porucznik w czasie powstania to była figura. Więc to był ktoś taki jak kapral. Czy osoba cywilno - dyżurno - półwojskowa w ogóle. [...]

Tadeusz Borowski, U nas w Auschwitzu (fragment)

Gdyby opadły ściany baraków, tysiące ludzi zbitych, stłamszonych na pryczach zawisłoby w powietrzu. Byłby to widok wstrętniejszy niż średniowieczne obrazy sądów ostatecznych. Najbardziej wstrząsa człowiekiem widok drugiego człowieka śpiącego na swoim kawałku buksy, miejsca, które musi zajmować, bo ma ciało. Ciało wykorzystali, jak się da: wytatuowali na nim numer, żeby zaoszczędzić obroży, dali tyle snu w nocy, żeby człowiek mógł pracować, i tyle czasu w dzień, aby zjadł. I jedzenia tyle, żeby bezproduktywnie nie zdechł. Jedno jest tylko miejsce do życia: kawałek pryczy, reszta należy do obozu, do państwa. Ale ani ten kawałek miejsca, ani koszula, ani łopata nie jest twoja. Zachorujesz, odbiorą ci wszystko: branie, czapkę, przemycony szalik, chusteczkę do nosa. Jak umrzesz - wyrwą ci złote zęby, już poprzednio zapisane w księgi obozu. Spalą, popiołem wysypią poła albo osuszą stawy. Co prawda marnotrawią przy spalaniu tyle tłuszczu, tyle kości, tyle mięsa, tyle ciepła! Ale gdzie indziej robią z ludzi mydło, ze skóry ludzkiej abażury, z kości ozdoby. Kto wie, może na eksport dla Murzynów, których kiedyś podbiją?

"Ferdydurke" - zadanie

Porównaj przedstawione w podanych niżej fragmentach sytuacje uwikłania jednostki w relacje międzyludzkie. W rozważaniach zwróć uwagę na kształt wypowiedzi literackich.

Zofia Nałkowska Granica (fragment)

                   

…Oznajmiła mu mianowicie, że jest w ciąży.

 Targowy dzień wypadł tym razem w niepogodę. Na świecie było wietrzno i chłodno, deszcz lał od samego rana. Justyna przyszła zmoknięta. (…)

Tydzień 10,11

Zapraszam na lekcje poświęcone kreacjonizmowi w polskiej literaturze dwudziestolecia międzywojennego.
Będzie obrazoburczo (Gombrowicz) i onirycznie (Schulz).


Wasz Nauczyciel

Kalendarz - Marzec

5.03 (Grupa 2 - kl. II) Lekcja 11/1-3 Kreacjonizm w powieści dwudziestolecia międzywojennego.
12.05 (Grupa 1 - kl. III) Lekcja 11/1-3 Kreacjonizm w powieści dwudziestolecia międzywojennego.
19.03 (Grupa 2 - kl. II) Lekcja 12/1-3 W stronę literatury faktu.
26.03 (Grupa 1 - kl. III) Lekcja 12/1-3  W stronę literatury faktu.

Blok 11

Temat: Kreacjonizm w polskiej literaturze dwudziestolecia międzywojennego.

1.      Pojęcie „kreacjonizm”.

2.      Metaforycznie (groteskowo i filozoficznie) sprawach bycia człowiekiem w społeczeństwie, czyli „Ferdydurke” Witolda Gombrowicza

3.      Jak nazwać nienazwane, czyli „Sklepy cynamonowe” Bruno Schulza.

4.      Zadanie domowe.

Ad. 1.

Kreacjonizm.

Ad. 2.

Informacje: Witold Gombrowicz, „Ferdydurke”.

Zadanie

Ad. 3.

Informacje: Bruno Schulz, „Sklepy cynamonowe”.

Zadanie

Ad. 4.

Zadanie domowe

Zadanie do tematu: Kreacjonizm

Sposoby pisania o świecie:

a)      imitowanie (mimesis) – technika realistyczna

b)      kreacjonizm.

Zadanie. Porównaj dwa opisy:   „Granicy Z. Nałkowskiej i „Sklepów Cynamonowych” B. Schulza. 

Sklepy cynamonowe - Zadania

Zadania

 1. Odczytać 1. akapit – określić czas i miejsce akcji.

Interpretacja metafory wielka księga wakacji.

Motyw księgi odgrywa ważną rolę w dalszych częściach prozy Schulza.