Życie jako:
Wędrówka
Jest to motyw, zgodnie z którym egzystencja ludzka
może być postrzegana jako celowa podróż przez
kolejne etapy życia: od dzieciństwa,
poprzez lata nauki
i młodość, a
następnie dorosłość,
wybór partnera życiowego lub życia samotnego, doświadczenie
macierzyństwa/ojcostwa, osiągnięcie odpowiedniej pozycji
społecznej, aż do starości.
Niekiedy droga ta szkicowana jest też dalej, w zaświatach:
czasem zawraca z powrotem na ziemię (reinkarnacja), innym razem postępuje
naprzód ku doskonałości wyższych istot lub osiąga stan spoczynku i nagrody za
przebyte trudy i wywiązanie się z obowiązków. Niekiedy jednak życiowa wędrówka
może okazać się błądzeniem.
Błądzenie
Motyw
ten odwołuje się po części do naznaczonej niepewnością kondycji ludzkiej,
po części natomiast do postaci miejskiego flaneura. Tym motywem oznaczać
będziemy błądzenie Wokulskiego w labiryncie,
jakim staje się dla niego Paryż. Wokulski także odkrywa Warszawę i ,,doświadcza"
jej, gdy schodzi w dół ulicą Karową i błądzi po Powiślu. Jednocześnie w
polskich realiach częściej błądzić będziemy nie w labiryntach miejskich, lecz
po bezdrożach i pustkowiach (dla uzupełnienia obrazu polecamy tu z naszej listy
cytaty zgromadzone pod hasłem błoto). Błądzenie
rozumiane w sensie etycznym wiąże się z grzechem i upadkiem. Może
ono jednak dotyczyć błąkania się ,,fizycznego" lub też duchowego:
poszukiwania swojego miejsca w życiu, zmierzania być może ku jakiemuś celowi
przez pozornie przypadkowe miejsca; może w końcu odnosić się do życia
wewnętrznego (czy psychicznego) — np. poszukiwania własnej tożsamości.
Labirynt
Miejsce
związane z czynnością błądzenia, niekiedy obrazuje kondycję ludzką; odnajdziemy
ten motyw np. w micie o Ariadnie i Tezeuszu, w Pamiętniku znalezionym w
Saragossie, czy Sklepach
cynamonowych . Często jako labirynt postrzegana jest przestrzeń miasta.
Teatr (theatrum mundi) [wym. teatrum
mundi]
Świat i życie ludzkie pojmowane jest jako
przedstawienie. Grecki filozof Platon był
jednym z głównych twórców idei życia jako teatru. Jan Kochanowski pisał, że człowiek
jest tylko kukiełką w przedstawieniu. W „Lalce”
Bolesława Prusa niemalże w każdej scenie przedstawiony świat ma w sobie coś z
teatru. Już w pierwszej scenie można zobaczyć marionetki z wystawy sklepu,
które w pewnym sensie symbolizują oraz pokazują cały świat przedstawiony w
powieści. Reszta powieści ukazuje nam także świat ludzi- marionetek, są oni od
siebie zależni, manipulują sobą, a czasem z góry wiadomo jak się zachowają- w
taki sposób jakby ktoś to wszystko wyreżyserował. Bardzo dobrze pasuje do tego
toposu cytat Szekspira: „Świat jest teatrem, aktorami ludzie, którzy kolejno
wchodzą i znikają”.
Żródło: http://sciaga.pl/tekst/46145-47-topos_theatrum_mundi_w_lalce
Cień
Według Biblii życie człowieka zmierza
w stronę śmierci, czyli człowiek żyje w cieniu śmierci, w mroku swej
skończoności.
http://wolnelektury.pl/szukaj/?q=%C5%BCycie+jak+sen
Źródło: http://wolnelektury.pl
